Erwin Blumenfeld: Ο φωτογράφος πίσω από τον θρύλο της Vogue

 

Από την Μπιάνκα Μπογδάνου

'His merit as an artist lies in the fact that he is incapable of compromise, and although I would like him to work for Vogue , his pictures are not of Vogue quality, for they are much more serious, too provoking and better than fashion.'
- Cecil Beaton
Ο Erwin Blumenfeld, ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους της μόδας και της διαφήμισης, ήταν late bloomer και έζησε τα δράματα της σύγχρονης ιστορίας ένα ένα, σαν πολλούς άλλους μεγάλους καλλιτέχνες. Γεννήθηκε στη Γερμανία την τελευταία 3ετία του 19^ου αιώνα,  ένας Εβραίος που συμμετείχε στον 1^ο Παγκόσμιο Πόλεμο ως οδηγός ασθενοφόρου και παρέλαβε εν τελεί το Σιδηρούν Σταυρό για τα μαθήματα Γαλλικών που έκανε σε κάποιον στρατηγό. Ο ίδιος το έβρισκε εμπνευσμένα ιλαρό σαν γεγονός και γελούσε με την καρδιά του λέγοντας ότι πήρε μετάλλιο ανδρείας για να μάθει σε κάποιον Γερμανό, γαλλικά. Όταν έφυγε από το μέτωπο, μετοίκησε στο Άμστερνταμ για να νοικιάσει ένα νέο χώρο για το κατάστημα δερματίνων ειδών που διατηρούσε. Εκεί ανακάλυψε έναν κρυφό σκοτεινό θάλαμο και μέσα σε αυτόν φωτογράφιζε πολλές από τις πελάτισσές του, τα πορτραίτα των οποίων κοσμούσαν τις βιτρίνες του.



 Πολλές από τις πελάτισσες τον άφησαν να τις φωτογραφήσει γυμνές,  αυτός με την ευχέρεια του σκοτεινού θαλάμου μπορούσε να πειραματιστεί με την τεχνική της εμφάνισης και την ιδιοσυγκρασία του φωτός. Μεγάλη του επιρροή αποτέλεσε φυσικά ο Man Ray αλλά και το Ντανταιστικό κίνημα. Τα dada κολάζ του Blumenfeld αν και δεν προορίζονταν για δημοσίευση,  ήρθαν στο φως και είναι σημαντικές καταθέσεις ψυχής του καλλιτέχνη, μέσα από τα οποία εξερευνεί τη σεξουαλικότητά του, την καλλιτεχνική του ταυτότητα αλλά και την κοινωνικο-πολιτική κατάσταση του κόσμου του.

Στη συνέχεια ο Blumenfeld μετακόμισε στο Παρίσι όπου δημοσίευσε για πρώτη φορά τις φωτογραφίες του στο Γαλλικό περιοδικό καλλιτεχνικής φωτογραφίας Verve. Εκεί ήταν που τον είδε και τον ξεχώρισε ο Cecil Beaton. Μάλιστα εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από την ανορθόδοξη ματιά του Blumenfeld που πήγε να τον γνωρίσει. Πεπεισμένος ότι αν και εμπνευσμένος φωτογράφος τέχνης, δεν θα μπορούσε ποτέ να κάνει μόδα, τον γνώρισε στην ομάδα της Vogue όπου και κέρδισε το πρώτο του editorial.

 Από το 1939 που ξέσπασε ο 2^ος Παγκόσμιος Πόλεμος ο Blumenfeld και η οικογένεια του μεταφέρονται συνεχώς από το ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης Γερμανών πολιτών στο άλλο, ώσπου το 1941 κατάφερε να βρει τη visa για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο λόγος ο οποίος πήρε τη visa από την Αμερικάνικη Πρεσβεία λέγεται ότι ήταν η αδυναμία που είχε ο Πρέσβης σε μια από τις φωτογραφίες του το Γυμνό κάτω από Βρεγμένο Μετάξι.

 Η Αμερική αγκάλιασε το ταλέντο του αμέσως και πιο συγκεκριμένα το Harpers Bazaar του έδωσε τριετές συμβόλαιο.Στη συνέχεια μεταπήδησε στη Vogue και μέχρι την αρχή των 60s δημιούργησε πολλά από τα πιο εικονικά εξώφυλλα όλων των εποχών. Η χρυσή του δεκαετία, τα 50s ήταν μια απίθανα συναρπαστική εποχή τόσο για τη μόδα και τα περιοδικά όσο και για τη διαφήμιση. Φυσικά η ματιά του Blumenfeld χωρούσε και σε αυτό τον χώρο, είτε ως φωτογράφος για την Elizabeth Arden είτε ως έμπνευση για τους διαφημιστές της Νέας Υόρκης.

 

 Η πραγματική φύση του όμως ήταν καλλιτεχνική. Αυτή του καλλιτέχνη που είτε μένει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης είτε σε οροφο-διαμέρισμα στην 5^η λεωφόρο παραμένει το ίδιο ανήσυχος και επιθυμεί να σκάψει λίγο βαθύτερα, να πάει παραπέρα, εκεί που όλα είναι αληθινά και αποτρόπαια. Το προσωπικό του φωτογραφικό έργο, είναι αυτό που μιλάει ουσιαστικότερα για τον άνθρωπο Erwin Blumenfeld και φωτίζει την συνεχή αναζήτησή του, όσον αφορά την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας αλλά και τη σχέση μας με το θάνατο. Άλλωστε ο ίδιος επέλεξε πότε θα πεθαίνει και ουσιαστικά προκάλεσε την καρδιακή προσβολή του μια ωραία μέρα στη Ρώμη, όταν χωρίς να έχει πάρει τα χάπια του για μέρες άρχισε να ανεβοκατεβαίνει με μανία τα Ισπανικά Σκαλιά. Ήταν εβδομήντα δύο χρονών.

The Doe Eye (1950), featuring Jean Patchett

 

Lisa Fonssagrives on the Eiffel Tower, 1939, Paris

Red on Red (1954), New York

A self portrait on his book: Eye to I, the Autobiography of a Photographer

υ.γ.1 Αν θες να μάθεις περισσότερα για τον Erwin Blumelfeld, δες το ντοκιμαντέρ για την απίθανη ζωή του The Man Who Shot Beautiful Women. Θα με θυμηθείς!

υ.γ.2 Με τη συνειδητοποίηση του πόσοι φωτογράφοι μόδας τον έχουν αντιγράψει παθαίνεις πολλαπλά μικρά εγκεφαλικά.

υ. γ.3 Ο Blumenfeld διατηρούσε μια σχέση αγάπης – μίσους με τους art directors, φωνάζοντάς τους ass directors