ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙ ΠΟΤΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ κ. ΜΑΝΟΛΗ ΜΑΚΡΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ
Το να θυμάσαι σήμερα την 3η του Σεπτέμβρη 1974 καταντά ρομαντισμός, ένας ρομαντισμός οδυνηρός, αδικαίωτος. Δεν παραβλέπω ούτε τον καταλυτικό ιστορικό ρόλο που διαδραμάτισε το ΠΑΣΟΚ ριζοσπαστικοποιώντας τις μάζες, ούτε τα επιμέρους (εξαιρετικά όντως) επιτεύγματα των Κυβερνήσεών του. Όμως, ξαναδιαβάζοντας το κείμενο εκείνης της Ιδρυτικής Διακήρυξης, που ξεχειλίζει από λαμπερά οράματα, δεν μπορώ ν’ αποφύγω την πικρή διαπίστωση ότι η «Εθνική Ανεξαρτησία», η «Λαϊκή Κυριαρχία», η «Κοινωνική Απελευθέρωση» «με τελικό στόχο το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας» ηχούν σήμερα παράξενα, εξωτικά, σαν μηνύματα σ’ άγνωστη γλώσσα. Γιατί, αν οι Κυβερνήσεις κινούνται κατ’ ανάγκην στη σφαίρα του εφικτού κι αν χρειαστεί χαμηλώνουν και τις σημαίες τους, το «ΠΑΣΟΚ», αντίθετα, είναι όνομα όχι Κυβέρνησης αλλά πολιτικού σχηματισμού, που ήδη έχει ιστορία 36 ετών και –μεταξύ άλλων- έχει αναδείξει σειρά Κυβερνήσεων.
ΤΟΤΕ, λοιπόν, κι αν δεν ήσαν όλα ξεκάθαρα, πάντως αναζητούσαμε μια ιδεολογία. Λέγαμε: Ούτε ο καπιταλισμός, ούτε ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» με τα αδιέξοδά τους, θέλουμε το δικό μας δρόμο. (Κι η ιστορία ήρθε και δικαίωσε εκείνες τις αγωνίες μας). Προσπαθούσαμε, παράλληλα, να δομήσουμε αξίες. Θέλαμε όχι ένα «δόγμα» (όπως άλλοι), αλλά ένα «όραμα» που να μας δίνει ελπίδες και να μας εμπνέει, θέλαμε ένα υπερ-χρονικό μέτρο της όποιας προοδευτικότητάς μας. Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε γράψει τότε αξιόλογα κείμενα για τη σοσιαλιστική μας ταυτότητα. Μα όλ’ αυτά κράτησαν πολύ λίγο, μέχρι που η εξουσία έγινε ορατή. Ακόμα κι Εκείνος πολύ εύκολα φαίνεται να τα ξέχασε. Όραμα (και τέρμα του αγώνα) ήταν πια η «εξουσία» κι ένα θολό γενικό αίτημα περί «αλλαγής».