Τετάρτη 13 Αυγούστου 2014

Carpe diem, quam minimum credula postero... Ο κύκλος των χαμένων ποιητών



 

Τότε . . . Εκείνη τη νύχτα . . . Βγήκαμε από την αίθουσα του « Όπερα » τρικλίζοντας.
Στο μεταξύ, λίγο πριν ανάψουν τα φώτα είχαμε φροντίσει επιμελώς να εξαφανίσουμε από τα μάτια μας τα σταγονίδια της συγκίνησης.
Είμαστε βλέπεις αρσενικοί και τέτοιου είδους αντιδράσεις δεν επιτρέπονται.
Μας ερχόταν να φωνάξουμε « ζήτω η τέχνη του κινηματογράφου» αλλά ούτε κι αυτό το κάναμε
Στις μέρες που ακολούθησαν ο John Keating μας είχε πάρει από πίσω. Ερχόταν απρόσκλητος ακόμα και μέσα στη λυκειακή αίθουσα, εκεί όπου είμαστε υποχρεωμένοι, με τον τρόπο που είχαμε μάθει να παίζουμε τον ρόλο μας.

 



Ακαδημία Γουέλντον, σχολή για αγόρια, έτος 1959. Οι μαθητές γνωρίζονται με τον καινούριο καθηγητή τους, τον κύριο Kίτινγκ, και κάτι αρχίζει να συμβαίνει από την πρώτη κιόλας στιγμή. Ο κύριος Κίτινγκ δεν δείχνει καθόλου να ενστερνίζεται τις μεσοαστικές αντιλήψεις των γονιών τους. Το σχολείο όμως θέλει να «μοιάζει» με τις αντιλήψεις αυτές. Οι έφηβοι μαθητές πρέπει να διαπαιδαγωγούνται με τέτοιο πνεύμα ώστε, χωρίς αντιστάσεις, να γίνουν υποδειγματικοί πολίτες ακολουθώντας το αδιαπραγμάτευτο τετράπτυχο «Παράδοση, Τιμή, Πειθαρχία, Διάκριση».
Ο κύριος Κίτινγκ είναι όμως ένας ενσυνείδητος εμπρηστής συνειδήσεων. Και γνωρίζει λίαν καλώς ότι εκείνο που σε τελευταία ανάλυση μετράει για έναν δάσκαλο, είναι το «πόσες πυρκαγιές θα καταφέρει να ανάψει στα τριαντατόσα χρόνια που θα είναι εκπαιδευτικός». Αγνοώντας λοιπόν ολοκληρωτικά το μεγάλο τετράπτυχο θα αρχίσει από την πρώτη κιόλα γνωριμία μαζί τους να τους προτρέπει να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, να τους παρακινεί να κάνουν αυτό που πιστεύουν, να τους ωθεί προς το να δημιουργούν αλλά και να αμφισβητούν την εκάστοτε ισχύουσα τάξη πραγμάτων.
Το βασικό του εργαλείο είναι η ποίηση. Και όχι μόνο η ποίηση που καταγράφεται με λέξεις στα έργα των δημιουργών αλλά και εκείνη που ενυπάρχει διάχυτη μέσα στον ιστό της καθημερινότητας, η άλλη εκείνη ποίηση που σαν καταφέρουμε να την ακούσουμε νιώθουμε να φλέγεται η λανθάνουσα επιθυμία μας για υπέρβαση και η ανάγκη μας να διασχίσουμε τα σύνορα της συμβατικότητας, φτερουγίζοντας προς άλλες περιοχές. Δεν είναι όμως μόνο η ποίηση το μοναδικό αντικλείδι του «Καπετάνιου» για το λουκέτο των εφηβικών συνειδήσεων.  Είναι και η ανορθόδοξη διδακτική του αλλά και «κάτι» ακόμα που καθημερινά εκπέμπει, μια «ανθρωπομυρωδιά» την οποία αναβλύζουν τα κύτταρά του και μια αρμονία ανάμεσα στα λόγια του και την αντικομφορμιστική συμπεριφορά του.*
Έχοντας ως βάση αληθινές εμπειρίες από το σχολείο Montogomery Bell, ο σεναριογράφος Tom Schulman σκιαγράφησε τον κεντρικό χαρακτήρα του έργου του στα πρότυπτα του αντικομφορμιστή Φιλόλογου Sam Pickering (τον ρόλο ερμηνεύει ο Robin Williams). Η εμπειρία της συνεργασίας των ηθοποιών, ιδιαίτερα των νεότερων (Ethan Hawk, Robert Sean Leonard, κ.α.) με τον σκηνοθέτη της ταινίας Peter Weir μνημονεύεται ως μια «μαγική εμπειρία» που υπήρξε καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία τους. Διανθισμένη με πολλά κομμάτια κλασικής μουσικής, η ταινία επίσης μνημονεύεται για το εξαίσιο soundtrack του Maurice Jarre. Πρωταγωνιστές του έργου είναι όμως και οι ποιητές.
Δε διαβάζουμε ποίηση επειδή είναι χαριτωμένη. Διαβάζουμε ποίηση επειδή ανήκουμε στην ανθρώπινη φυλή. Η Ιατρική, η Νομική είναι ευγενικοί στόχοι απαραίτητοι για τη ζωή. Αλλά η ποίηση, η ομορφιά, το ρομάντσο, η αγάπη... γι'αυτά ζούμε.

Ο Γουίτμαν λέει:
«Ω, εγώ, ω ζωή των ερωτήσεων, χωρίς τελειωμό,
των ατέλειωτων τραίνων των άπιστων,
των πόλεων γεμάτων ανόητους.
Τι καλό έχουν αυτά, ω εγώ, ω ζωή;
Απάντηση.
Ότι είσαι εδώ, ότι η ζωή υπάρχει· και η ταυτότητα.
Ότι το παντοδύναμο παιχνίδι συνεχίζεται,
κι ίσως συνεισφέρεις μια στροφή».
Τα ποιήματα που διαβάζονται στην ταινία:
*Εντυπώσεις του συγγραφέα και καθηγητή Φυσικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση Ανδρέα Ι. Κασσέτα, μετά την πρώτη προβολή της ταινίας στα τέλη της δεκαετίας του '80.

http://users.sch.gr/kassetas/0%20000%200aCycleDeadpoets.htm 



Ο κύκλος των χαμένων ποιητών από tvxorissinora


Carpe diem, quam minimum credula postero...

Το ρητό Carpe Diem έγινε Mainstream οταν πριν μερικά χρόνια το χρησιμοποιήσε ο Robbie Williams στην καταπληκτική ταινία "Ο κύκλος των χαμενων ποιητών".
Από τότε όλο και περισσότεροι το χρησιμοποιούν αλλά όλο και λιγότεροι μπορούν να νιώσουν τη σημασία και τη βαθύτερη εννοια της Μοναδικής Στιγμής, του Τωρα, που μας καλεί ο Οράτιος να ζήσουμε.
Σας παραθέτω ολοκληρο το απόσπασμα από το ποιημα του Οράτιου στα λατινικά και στα αγγλικά με τη μετάφραση στα Ελληνικά για να κατανοήσουμε ότι "Άδραξε την ημέρα, εμπιστευόμενος όσο το δυνατόν λιγότερο το μέλλον"
Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi Don't ask (it's forbidden to know) what end
finem di dederint, Leuconoe, nec Babylonios the gods have granted to me or you, Leuconoe. Don't play with Babylonian
temptaris numeros. ut melius, quidquid erit, pati. fortune-telling either. How much better it is better to endure whatever will be!
seu pluris hiemes seu tribuit Iuppiter ultimam, Whether Jupiter has allotted to you many more winters or this final one
quae nunc oppositis debilitat pumicibus mare Tyrrhenum: which even now wears out the Tyrrhenian sea on the rocks placed opposite
sapias, vina liques et spatio brevi — be wise, strain the wine, and scale back your long hopes
spem longam reseces. dum loquimur, fugerit invida to a short period. While we speak, envious time will have {already} fled
aetas: carpe diem, quam minimum credula postero. Seize the day, trusting as little as possible in the future.


Μην ρωτάς (απαγορεύεται να ξέρεις) τι τέλος
Οι θεοί έχουν ορίσει σε μένα ή σε σένα, Λευκονόη. Μην παίζεις με τους Βαβυλώνιους
Ούτε με αυτούς που λένε την μοίρα. Πόσο καλύτερο είναι να υπομείνεις ό,τι και αν έρθει!
Είτε αν ο Δίας σου έχει παραχωρήσει πολλούς ακόμα χειμώνες είτε αυτός είναι ο τελευταίος
Ο οποίος τώρα φθείρει το Τυρρηνικό πέλαγος στους βράχους που βρίσκονται απέναντι
- Να είσαι σοφή, στράγγισε το κρασί, μίκρυνε τις μακρινές σου προσδοκίες
Σε μια μικρή περίοδο. Ενώ μιλάμε ο ζηλιάρης χρόνος έχει ήδη πετάξει
Άδραξε την ημέρα, εμπιστευόμενη όσο το δυνατόν λιγότερο το μέλλον.
Αναρτήθηκε από στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)